امروزه سیگار الکترونیکی به عنوان جایگزین سیگارهای تنباکویی و دخانیات دیگری چون قلیان شناخته شده است. عدهی زیادی از افراد برای ترک سیگار و یا فاصله گرفتن از آن به استفاده از الکترو اسموکها یا همان دستگاههای ویپ روی میآورند. محصولات ویپینگ در مقایسه با سیگار معمولی ضررهای کمتری دارند؛ اما تنها در این صورت که مقدار نیکوتین موجود در آنها به حداقل برسد و از جویسهای مناسبی برای آن استفاده شود. سیگار الکترونیکی یا همان ویپ همچون سیگار تنباکویی دارای معایبی برای بدن بوده که با رعایت چند نکته باید این ضررها و معایب را به حداقل رساند. یکی از ابهاماتی که در رابطه با دستگاههای ویپینگ وجود دارد این است که آیا مصرف ویپ باعث اضافه وزن میشود یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال باید در ابتدا به بررسی این وسیله پرداخته و با عوارض احتمالی آن بیشتر آشنا شویم.
دلیل محبوبیت سیگار الکترونیکی و ویپ
در حال حاضر در بازار سیگارهای الکترونیکی مختلفی وجود دارد که اساس کار تمام آنها یکسان است. این محصولات با استفاده از اعمال حرارت و گرما، باعث تبدیل مایع ویپ به بخار شده که این بخار همانند دود سیگارهای تنباکویی است. از آنجایی که این وسیله از ظاهر امروزی و زیبایی برخوردار است، باعث جلب توجه بسیاری از افراد خصوصا نوجوانان و جوانان شده است. به طوریکه حتی عدهی زیادی از افراد که سیگاری نبودهاند نیز به استفاده از الکترواسموکها علاقهمند شدهاند. در ابتدای امر شرکتهای سازنده تبلیغات زیادی جهت بیضرر بودن این محصولات ارائه میکردند. اما با گذشت زمان مشخص شد دستگاههای ویپ کاملا بیضرر نیستند و در صورتی که مقدار نیکوتین و مایع ویپ آنها کنترل نشود، ضررشان کمتر از سیگار معمولی نخواهد بود. برای همین در ادامه به بررسی خطرات و عوارض بیشتر این محصولات خواهیم پرداخت.
ویپ در چه صورتی برای بدن خطرناک است؟
همانطور که اشارهی کوتاهی داشتیم، وجود نیکوتین در ویپ باعث خطرناک شدن آن خواهد شد. نیکوتین مادهای اعتیادآور است که با مصرف آن فرد دچار وابستگی شده و دیگر قادر به ترک آن نخواهد بود. برای همین بسیاری معتقدند برای ترک سیگار باید از مایعات ویپ بدون نیکوتین استفاده کرد. در حال حاضر در بازار جویسهای مختلفی با مقدار نیکوتینهای متفاوت از 0 میلیگرم تا 50 میلیگرم (و حتی بیشتر) موجود است. افرادی که سیگاری هستند و به دنبال ترک آن با استفاده از دستگاه ویپینگ میباشند، بهتر است مقدار نیکوتین را رفته رفته کاهش داده و مقدار آن را به صفر برسانند. علاوه بر نیکوتین، مایع ویپ از اجزا و مواد دیگری ساخته میشود که پروپیلن گلیکول، گلیسیرین گیاهی و طعم دهنده از اجزای اصلی آن هستند. طعم دهندههای موجود در مایع ویپ نیز ممکن است برای سلامتی فرد مضر باشند. از این رو به جز کنترل نیکوتین، باید به نوع اسانس و طعم دهنده استفاده شده در مایع ویپ هم توجه داشت.
جویس تقلبی و مضرات آن
منظور از جویس تقلبی یعنی مواد موجود در آنها از منابع غیر قابل اعتماد تهیه شده ست. در نتیجه نمیتوان راجع به سالم بودن آن مطمئن بوده و به شرایط تولید آنها پی برد. معمولا جویسهای تقلبی حاوی مقدار نیکوتین بیشتری نسبت به چیزی که در روی جلد آن درج شده است، هستند. همچنین غلظتشان با چیزی که روی جلد درج شده است، متفاوت میباشد. برای همین با شناخت جویس جعلی و مواد به کار رفته در آن، میتوان از مضرات ویپ تا حد زیادی جلوگیری کرد. برای تشخیص جویس تقلبی باید در ابتدا به سراغ برندهای معتبر ویپ رفته و از خرید جویس با برند ناآشنا خودداری کنید. برندهای معتبر دارای سایتهای رسمی هستند و معمولا بین ویپرها شناخته شده هستند. قیمت جویسهای اصل همواره بر اساس معیار مشخصی ثابت بوده و دچار کاهش قیمت ناگهانی نمیشوند. نکته بعدی توجه به مایع ویپ است. در صورتی که نیکوتین مایع ویپ صفر باشد، جویس به شکل یکدست است؛ اما اگر جویس حاوی مقدار نیکوتین بالاتری باشد، رنگ آن باید تیرهتر باشد. و در آخر این که جویس و مایع ویپ مورد نظر خود را حتما از مراکز معتبر خریداری نمایید. ویپ تهران یکی از مراجع معتبر برای خرید انواع جویس اصل و دستگاههای ویپینگ با کیفیت میباشد.
آیا استفاده از ویپ باعث اضافه وزن میشود؟
یکی از سوالاتی که برای برخی از ویپرها مطرح است این است که آیا با مصرف ویپ دچار اضافه وزن میشویم یا خیر؟ در ابتدا بهتر است به یک مطالعه تحقیقاتی دانشگاه پزشکی در بریتانیا که بر روی عوارض مصرف قلیان بود، اشارهای داشته باشیم. این آزمایش بر روی چند فرد سالم و چند فرد که از قلیان استفاده میکردند، انجام شده است. طبق نتایج آزمایش مشخص شد افرادی که قلیان میکشند، احتمال ابتلایشان به دیابت نوع 2 و همچنین افزایش وزنشان در مقایسه با افراد سالم بیشتر است. نویسنده و محقق اصلی این آزمایش شخصی به نام پروفسور Gordon Ferns بود. این شخص پس از پایان آزمایش به این سوال که چرا کشیدن قلیان باعث دیابت و اضافه وزن میشود، پی نبرد. با این حال مطمئن بود که میان کشیدن قلیان و افزایش وزن یک رابطه علت و معلول وجود دارد. پروفسور Gordon Ferns تنها نتیجه این آزمایش را مرتبط با سموم موجود در دود قلیان و اثراتی که قلیان بر روی رفتارهای اجتماعی فرد دارد میدانست.
حال از آنجایی که بسیاری معتقدند دود ویپ همچون دود قلیان حاوی مواد سمی است، برایشان سوال است که آیا استفاده از آن باعث چاقی و اضافه وزن میشود یا خیر. در رابطه با تاثیر ویپ بر روی چاقی بدن هنوز آزمایشی صورت نگرفته و نمیتوان در این رابطه به قطعیت چیزی گفت. اما بهتر است در استفاده از این وسیله نیز افراط نشده و تنها برای ترک سیگار از الکترو اسموکها استفاده شود. مضرات ویپ و سیگارهای الکترونیکی همچون سیگار تنباکویی، پس از سالها به قطعیت روشن خواهد شد. همانطور که میدانید حدود 500 سال مصرف سیگار در میان مردم رواج داشته، اما تنها 50 سال است که آسیبهای آن برای بدن انسان محرز شده است. بنابراین از آنجایی که محصولات ویپینگ دستگاههای نوظهوری هستند، نمیتوان در موارد عوارض آنها به طور قطع چیزی گفت.
نگاهی به عوارض دیگر دستگاههای ویپینگ
-
تاثیر ویپ بر روی قلب
یکی از مطالعاتی که در رابطه با ویپ انجام شده است، تاثیر آن بر روی قلب انسان است. در یک آزمایش در سال 2019 میلادی مشخص شد که بخاری که از دستگاه ویپ خارج میشود حاوی آلدئیدها، نیکوتین و مواد اکسیدکننده است. بخشی از این بخار در هنگام استنشاق وارد بدن فرد شده و بر روی قلب و سیستم گردش خون او تاثیر خواهد گذاشت. علاوه بر این در آزمایش دیگری که در سال 2018 انجام شد، مشخص شد که یک پک از سیگار الکترونیکی حاوی نیکوتین، باعث افزایش ضربان قلب خواهد شد. برای همین است که تاکید بسیاری از افراد، استفاده از ویپهای فاقد نیکوتین است. مصرف دراز مدت ویپ نیکوتیندار باعث ایجاد مشکلاتی نظیر افزایش ضربان قلب، فشار خون بالا، سکته مغزی، سکته قلبی، آنژین، حمله قلبی و بیماریهای قلبی دیگری خواهد شد.
-
تاثیر ویپ بر روی ریه
علاوه بر تاثیراتی که دود ویپ بر روی قلب انسان دارد، این دود باعث مشکلات و عوارضی بر روی ریههای فرد نیز خواهد شد. دودی که دستگاه ویپ از خود منتشر میکند، باعث ایجاد اختلالاتی بر روی عملکرد ریههای فرد شده و آنها را ملتهب خواهد کرد. دلیل التهاب ریه ناشی از وجود ماده نیکوتین و برخی از طعم دهندههای موجود در مایع ویپ است. برای همین است که تاکید بر روی دوری از ماده نیکوتین و استفاده از جویسهای معتبر و فاقد طعم دهندههای نامرغوب است. در صورتی که ویپ بر روی ریه اثر بگذارد، سیستم تنفسی فرد دچار مشکل شده و عوارض بیشتری برای فرد به وجود خواهد آمد.
-
تاثیر ویپ بر روی دندان و لثه
مصرف زیاد ویپ باعث عوارض منفی بر روی دهان شده و سلامت دندان و لثه را به خطر خواهد اندخت. ذرات ناشی از بخار ویپ بر روی سطح دندان نشسته و موجب ایجاد باکتری میشود. همین امر باعث شده تا دندانها مستعد پوسیدگی شوند و مشکلاتی چون التهاب لثه برای فرد به وجود آید. التهاب لثه باعث ایجاد بیماریهای دهانی و بوی بد دهان خواهد شد. همچنین مشکلات دیگری نظیر سوزش گلو و التهاب گلو در افراد ویپر به طور زیادی مشاهده میشود.
جمع بندی
امروزه استفاده از سیگارهای الکترونیکی در میان جوانان رواج زیادی پیدا کرده است. این سیگارها به دلیل ظاهر خاص و مدرن و همچین ایجاد بخار شبیه به سیگار، به محبوبیت زیادی در میان افراد رسیدهاند. با وجود اینکه بسیاری معتقدد که نقش ویپ برای ترک و دوری از سیگار مناسب هستند، اما دارای مضراتی هستند که افراد باید نسبت به آنها هوشیار باشند. مصرف طولانی مدت ویپ باعث ایجاد عوارض و مشکلاتی برای قلب، ریه، دهان و دندان خواهد شد. علت این امر به دلیل وجود ماده نیکوتین و برخی از اسانسهای طعم دهنده است. در نتیجه اگر مقدار نیکوتین موجود در مایع ویپ را به حداقل رسانده و از جویسهای با کیفیت استفاده شود، عوارض دستگاههای ویپینگ به کمترین مقدار خود خواهد رسید. یکی از ابهاماتی که در رابطه با مصرف ویپ وجود دارد، تاثیر آن بر روی افزایش وزن افراد است. متاسفانه هنوز در رابطه با تاثیر مصرف ویپ و اضافه وزن تحقیقی صورت نگرفته و در این رابطه نمیتوان به قطعیت چیزی گفت. با این حال توصیه ما این است که از دستگاههای ویپ تنها برای ترک سیگار استفاده کرده و مقدار نیکوتین موجود در جویس را همیشه تحت کنترل داشته باشید.